Categorie: Uncategorized

Na het blog van 31 dagen ontspullen, is de uitdaging nu om op een eigentijdse manier vorm te geven aan het vasten. Vanaf 1 maart kun je op mij 40 dagen lang volgen op https://www.facebook.com/www.levenmetverhalen.nl/.

5/2 rust
Vier jaar geleden volgde ik een achtdaagse stilteretraite. Voor 8 dagen was ik even een fermate. Ik mocht stil staan en dan weer verder gaan. Als ik harp speel, heb ik moeite om in het ritme van de noten te blijven. Ik ga door in mijn eigen ritme. Dat is niet de bedoeling. Ik wil niet als solist door het leven gaan en ook met anderen samenspelen.

In het dagelijks leven denk en loop ik snel, in de muzikale wereld ben ik vaak net te langzaam. De fermate geeft ruimte om pas op de plaats te maken. Bij het spelen is dit het rustpunt of het aanhouden van de noot naar de overgang van een nieuw begin. Zo heb ik toen de retraite ook ervaren. De 31 dagen van ontspullen hebben een soortgelijke werking. Vandaag is het de laatste dag. Bijna 500 voorwerpen minder in ons huis. Het voelt goed. Er is rust gekomen in hoofd en huis. Meer stabiliteit die ik daadwerkelijk in mijn eigen lichaam voel. Een kracht om je rug recht te houden in een wereld van overdaad aan woorden en materie.  Een lieve manier om te onthechten en te waarderen. Er gaat een doos met 31 boeken weg; meest theologie en geschiedenis. Geleidelijk ging ik universele rijkdommen ontdekken, kreeg spiritualiteit een ruimere betekenis en vond ik rust door schrijven en meditatie.

Kijk ik naar het teken van de fermate, dan stel ik me voor dat ik een punt ben. Een mooi gaaf rondje met daaromheen lucht en ruimte om te zijn. Maar die ruimte is niet eindeloos en onbegrensd. Ergens boven is een ‘hemel’ die me beschermt tegen impulsen en prikkels rond om me heen. En die me op mijn plek zet en de rust geeft om op adem te komen; even te weten waar je mee bezig bent om daarna weer verder te gaan met een nieuwe uitdaging.

Soms is het goed om al schrijvend even stil te staan, zeker in de wereld waar chaos toeneemt. Dan geeft het rust om te reflecteren, afstand te nemen en dingen weer in perspectief te zetten. In mijn tuin zie ik veranderingen die wijzen naar de lente. Ontspullen in de winter heeft een eigen waarde. Juist nu bereidt het leven zich ondergronds voor op vernieuwing en uitbundige groei en bloei. Laat je door dat onzichtbare proces verrassen. Dank voor alle reacties. Een onverwacht cadeau. Ik ga genieten van mijn opgeruimde huis. Veertig dagen voor Pasen pak ik de draad van het schrijven weer op. Het thema wordt dan eigentijds vasten.

Erica Plomp-den Uyl

4/2 Op reis

Twee mensen zijn op reis met een bus. De een is druk met het bestuderen van kaarten en informeert bij de medepassagiers of de bus wel naar zijn bestemming gaat. De ander zit rustig in zijn stoel en geniet van wat binnen en buiten te zien is. De kaartenzoeker krijgt de genieter in het oog en denkt: dit is vast een bekende, die is hier vaker geweest. Later raken ze in gesprek en wat blijkt; hij is nooit eerder in deze streek geweest, maar hij heeft het volste vertrouwen in de reis en geniet van het onderweg zijn. De eerste reiziger is verbaasd. Hoe kan iemand zo onvoorbereid op weg gaan? Hij heeft alles goed voorbereid, hij heeft detailkaarten, een reisverzekering én een duidelijk doel. De voorbereiding was het halve werk en gaf veel voorpret. De andere reiziger doet het heel anders. Voor hem verhindert al die voorbereiding het genot onderweg. Dan verlies je alle spontaniteit en sta je niet open voor het toeval. Zijn motto is: de charme van een levensreis is het gewoon op weg gaan en je te laten verrassen waar je uitkomt.

Onverwachte uitdagingen horen bij ieders levensweg. Daar hoort voorbereiding bij; dat wat inhoud geeft aan je leven én het relaxed leven. Onderweg geef je die inhoud betekenis. Geen gestolde waarheden, maar vloeiend proces van zingeving. De 2 reizigers zijn elkaars tegenpolen, maar ze zijn ook elkaars aanvulling. Ik herken die twee kanten in mezelf. Het ontspullen begon met een plan waar ik serieus over de haalbaarheid heb nagedacht. Een vraag was ook of ik daar bij zou schrijven en het publiceren. Elke dag iets schrijven dat voor iedereen toegankelijk is, is toch anders dan zo af en toe een column in een tijdschrift of krant. Maar gaande weg voelde ik me als de genieter in de bus. Pas als mijn laptop opengaat, begint het schrijfproces. Soms heb ik vooraf iets in gedachte, maar meestal ontstaat het al schrijvend.

Het opruimen gaat net zo. Vandaag heb ik uit kasten en hoeken een hele verzameling spullen bij elkaar vergaard. Handdoeken, een damasten tafelkleed, wat kopjes, tijdschriften, gekregen badslippers nog in plastic, een paar sjaals en handschoenen, wat borstels en een rieten mand.  30 Artikelen die ik niet zal missen, maar die wel ruimte geven achter het schot en in de trapkast. Nog een dag te gaan. Want ook al is februari de benjamin van het jaar ik tel de dagen van de langste maand.

Erica Plomp-den Uyl

3/2 de slak

Vandaag wil ik mappen met lezingen en workshops uitzoeken met de bedoeling wat weg te doen. Het blijkt onbegonnen werk. Ik kom prachtige teksten tegen die ik kan gebruiken bij de retraiteweek die ik in juni ga geven. Het tegenovergestelde gebeurt. Ik berg ze op in de map retraite. De eerste map kost me 2 uur. Ik ga terug in de tijd. In 2005 geef ik op nationale vrouwendag een workshop voor een grote groep vrouwen in de Kurioskerk in Leeuwarden. Het thema is ”Jouw stem telt mee”. Het heeft weinig aan actualiteit verloren. Mijn openingszin was: Ieder mens kan woorden spreken die er toe doen en die het leven verheffen. De slotzin was: open je mond, maak je handen vrij, doorbreek het zwijgen en bundel je energie als beeld van de ENE.

Is dat niet jammer als je iets maar één keer gebruikt? Nee, het gaat ergens in mij en met mij verder. Van het voorbereiden en het uitvoeren leer ik zelf het meest. Dat werkt als een nieuwe vertrouwde herscheppende kracht door in de nieuwe dingen die ik oppak. Mijn eigen stem mag een bron van stabiliteit zijn. En probeer ik het te doen in het tempo van de slak. Want ook haar gedicht zat in de map. Ik deel het graag. Er gaat geen cursusmateriaal weg. Dan maar een graai in een keukenkast. Binnen een paar minuten haal ik er zonder aarzeling 29 stuks aardewerk uit. Hoe meer je weg doet, hoe makkelijker het gaat. En nu de slak.

Leer van de slak, het traagste van alle dieren natuurlijk, ze is langzaam
en de deugd of de kunst van wendbaarheid is zeker niet haar sterkste zijde
als alle dieren allang zijn uitgebruld van het lachen
hoor je haar nog snotteren in haar huisje.

Ze lijkt geschapen op de allerlaatste scheppingsdag toen de Eeuwige moe werd
en na de mens nog een laatste restje met trage hand tot leven riep
maar weet je wat mens en dier vergeten de slak keert nooit terug naar huis
ze sjouwt haar sober woonverblijf altijd met zich mee
en hoeft daarom niet van huis te gaan om haar weg te vervolgen.

Met eindeloos geduld gaat ze haar weg
en bij nader inzien is haar traagheid veel meer een wel doordachte keuze
ze ziet en voelt de dingen al van verre en ze gaat er langzaam maar zeker op af
terwijl de vogels boven haar lijfelijk dak het heen en weer hebben
vanwege de kruimelzorg voor heden en morgen
kruipt zij maar verder met huis en haard en denkt:
kom ik er morgen niet dan overmorgen en anders ooit

en terwijl ze nauwelijks zichtbaar verder komt
laat ze een zilver spoor na voor de haastigen
die het doel zijn vergeten.

Erica Plomp-den Uyl

  2/2 klein is groot

Oog hebben voor het kleine levert verrassende ontdekkingen op. Het grote springt meer in het oog. Dat is met opruimen ook zo. Een tafel die uit de garage gaat, geeft ruimte. Net zoals een stapel kleren of boeken ruimte geeft die opvalt. Vandaag gaan er heel kleine bakjes weg. Amuse schaaltjes die ik ooit kocht om er piepkleine hapjes op te serveren voor een feestje met familie. Ieder kreeg 3 muizenhapjes om met de kleinste lepeltjes die in huis waren op te eten. Zo kwamen de advocaatlepels uit mijn cassette nog eens uit de la. Die lepels blijken al weg te zijn. Vandaag gaan er 28 amuseschaaltjes weg. De schoenendoos zit niet eens vol. Dat zegt iets over de afmeting van de schaaltjes of van mijn voeten.

Het meeste dat het huis uitgaat, is intensief gebruikt. Maar deze kleine bakjes kwamen niet vaak uit de kast. De reden is pragmatisch. Te veel werk om af te wassen en de vaatwasser is niet op hun komst berekend. Niet alles wat klein is, spreekt me aan. Te veel klein spul maakt onrustig. En toch wil ik juist door rust in hoofd en huis te creëren het kleine meer eren.

In een eerdere column ging het over stenen. De grote stenen stonden voor wat echt grote waarde heeft. Vandaag een pleidooi om juist wat klein is te waarderen. Dat staat niet haas op elkaar. Beiden zijn waar. Je kunt verwonderd zijn over iets kleins en over iets groot. Ik ervaar dat b.v. in muziek. Eén noot kan me net zo raken als een melodie. Hoe onbevangener je bent, hoe opener je zintuigen zijn, hoe meer kleine en grote levensparels je tegenkomt. En dat went nooit. En went het wel, dan is de kans groot dat je parels hun glans verliezen, omdat je én het kleine én het grote zo gewoon vindt.

Erica Plomp-den Uyl

1/2 Zachtmoedig

De lange maand januari is omgevlogen. Dat kan niet los staan van wat er in mijn lichaam en in de wereld gebeurde. Beide raakten uit balans. Het is spannend wat de kortste maand van het jaar gaat brengen. Persoonlijk is het evenwicht aardig hersteld. Ontspullen helpt me nieuwe stabiliteit te voelen. Tegelijk laat ik ook mijn stem horen over het grenzeloze en het opwerpen van grenzen. Vrijheid staat nooit los van een ander. Het gelaat van de ander doet een appel op mij en andersom. Gezien worden en aandacht voor elkaar is de basis van gezond samenleven. Dat snapt ieder die in een huis woont met meerdere personen. Heb je geen begrip voor elkaar dat kun je het wel schudden met de sfeer. Kun je nagaan wat de gevolgen op nationaal en mondiaal niveau zijn, als het ontbreekt aan oprechte aandacht en begrip. Eerlijk gezegd verwoordde onze premier dat wel erg simplistisch met zijn herhalingen van het woord ‘normaal’.

Ik doe liever een oproep voor zachtmoedigheid. Tegenover een samenleving die uit- en buitensluit, gaan mensen met deze kwaliteit voor het slechten van scheidsmuren. Vandaag zijn mensen die inclusief denken hard nodig. Wat een geluk als je zulke mensen tegenkomt als je op zoek bent naar een veilige plek om te leven.

Een leger huis geeft me tijd om na te denken over wat er echt toe doet. Het gaat steeds makkelijker. Je relativeert wat er in je klerenkast hangt. Dus vandaag haal ik de kratten met zomerkleding naar beneden en selecteer wat er weg kan: 27 stuks textiel. Want er hangen jasjes in mijn kast die ik al 2 jaar niet gedragen heb, maar waarvan ik het ‘zonde’ vind om ze weg te doen. Waarom kon ik niet eerder de stap zetten om het weg te geven aan iemand die het wel draagt? Zelfs delen van overvloed gaat blijkbaar niet zonder bewustzijn en spiritueel besef.

Erica Plomp-den Uyl

31/1 hier en nu

Leven in het hier en nu betekent niet in gedachten of in de praktijk bezig zijn met dingen voor morgen. Gisteren ging ik voor achten de deur uit en kwam na half elf weer binnen. Dan maak ik de keus om lekker op de bank van een glaasje wijn te genieten en bij te kletsen met manlief. Meestal zijn mijn werkdagen heel divers met uiteenlopende contacten en opdrachten. Dat is leuk, want wat ik ook doe, het is altijd direct verbonden met mensen van allerlei leeftijden. Van jonge tieners tot echte bejaarden. Wat hen bindt, is de veerkracht en het werken aan jezelf.

Leven gaat niet vanzelf. Leven wil geleefd worden. Dat vraagt er voor gaan en van het goede genieten. Dat vraagt ook de hoop niet te verliezen als het tegenzit. Na een lange mooie werkdag is er geen tijd om aan ontspullen te denken. Mijn computer kan wel een dag zonder mij, net als ik er zonder kan. Nu ga ik verder door 26 voorwerpen bij elkaar te zoeken die in de doos mogen. Er staat alweer een groot exemplaar te wachten. Wat zal er in gaan deze laatste dagen? Op hoeveel staat de teller eigenlijk? Het huis telt 317 spullen minder. Eerlijk gezegd zie je dat amper. Op 3 plekken is het zichtbaar; in mijn doosje met oorbellen, in een keukenkastje en in de glaskast.

Ja en ook wel in de boekenkast. Ik heb mijn boeken namelijk op kleur gezet. Wit op de bovenste rij planken, dan geel/oranje, rood en blauw gevolgd door groen en op de onderste planken staan de boeken zwarte kaften. Het staat super en geeft rust. Ik ben dik tevreden. Alleen verkeek ik me op een ding. De lage en hoge boeken staan nu naast elkaar en daarom kunnen er bijna geen liggende boeken op de staande. Eerder kon dat wel en zette ik met opzet de lage boeken naast elkaar en stapelde net zo lang tot er geen boek meer tussen paste. Er passen nu zo’n 50 boeken minder in de grote boekenwand. Weg doen? Nee, dat is te vroeg. Ze liggen nu onder mijn tafel op mijn werkkamer. Echt bevredigend is dat niet. Dus er zal toch iets gebeuren moeten. De laatste dag gaan er ook boeken weg. Die liggen al apart. Over ‘leven in het hier en nu’ gesproken! Maar vandaag? Ik kijk nog eens kritisch naar de boeken op zolder en mijn werkkamer. Dit is de week van de grote aantallen. Het is gelukt. 26 boeken voor kinderen en volwassenen gaan verhuizen. Ze komen vast goed terecht, net als die exegeseboeken die nog op marktplaats staan. En morgen? Dat zien we morgen wel. Het blijft een verrassing. Dat maakt het zo leuk.

Erica Plomp-den Uyl

 29/1 Liefde

Dat ik na mijn middelbare school MO Nederlands ging studeren, had te maken met mijn liefde voor taal. Door mijn pubertijd was ik extra gevoelig voor poëzie. Mijn lievelingsgedicht is: Voor wie dit leest van Leo Vroman. Vandaag kwam ik de laatste twee verzen weer tegen toen ik de Naardense Bijbel opensloeg. Met dit opschrift in je hoofd lees je de rest van de 1650 bladzijden. Remco Veldhuis trekt er mee langs de theaters in zijn productie: Lang verhaal kort. In precies 100 minuten neemt hij je mee langs de 66 boeken van de bibliotheek die bijbel heet. Afgelopen week was ik erbij in Zwolle. Een uitverkochte zaal met veel jongeren. Velthuis is onder de indruk van J.C. uit Nazareth. Al vertellend over die boeken komt hij ook zichzelf tegen. Ja, zo gaat dat met literatuur. Het is een spiegel en laat je niet los nadat je het uit hebt. Misschien omdat, ondanks geweld dat je er in tegenkomt, liefde zo’n grote rol speelt in die boeken én het leven van de hoofdrolspeler uit het N.T. Sommige teksten gaan een leven lang mee. Dat geldt voor verhalen uit de Joodse geloofswereld, maar ook voor dit lied van eind jaren veertig. Wat een rijkdom als je weet dat er van je gehouden wordt.

Het is bijna oneerbiedig om nu te vertellen wat er weggaat. Gewoon alle sportpostzegels; 24 x 15 stuks. Dat schiet op, al zal de tafel ook de komende week nog vol postzegels liggen die een nieuwe bestemming zoeken.

Gedrukte letters laat ik U hier kijken,
maar met mijn warme mond kan ik niet spreken,
mijn hete hand uit dit papier niet steken;
wat kan ik doen? Ik kan U niet bereiken.

O, als ik troosten kon, dan kon ik wenen.
Kom, leg Uw hand op dit papier; mijn huid;
verzacht het vreemde door de druk verstenen
van het geschreven woord, of spreek het uit.

Menige verzen heb ik al geschreven,
ben menigeen een vreemdeling gebleven
en wien ik griefde weet ik niets te geven:
liefde is het enige.

Liefde is het meestal ook geweest
die mij het potlood in de hand bewoog
tot ik mij slapende vooroverboog
over de woorden die Gij wakkerleest.

Ik zou wel onder deze bladzij willen zijn
en door de letters heen van dit gedicht
kijken in uw lezende gezicht
en hunkeren naar het smelten van Uw pijn.

Doe deze woorden niet vergeefs ontwaken,
zij kunnen zich hun naaktheid niet vergeven;
en laat Uw blik hun innigste niet raken
tenzij Gij door de liefde zijt gedreven.

Lees dit dan als een lang verwachte brief,
en wees gerust, en vrees niet de gedachte
dat U door deze woorden werd gekust:
Ik heb je zo lief.

Erica Plomp-den Uyl

 

28/1 Geen zin

Vanmiddag weer een grote verhuisdoos naar de kringloop gebracht. Voor vandaag gingen er 12 glazen schaaltjes in, een stoel en tafeltje, 4 bloempotten en nog 6 cd’s die in de auto lagen en nooit meer beluisterd worden. Samen 24 stuks. Dat is de deal. Daarna nog even winkelen en leuke kleren voor Gert gekocht. Het moet ook niet te leeg worden en ik kijk graag naar wat moois. Zittend aan de grote tafel met een bak koffie, een stuk taart en een boek, denk ik heerlijk, er hoeft niets meer vandaag. Totdat me te binnen schiet dat ik nog niet heb geschreven. Wat zal ik doen? Naar mijn werkkamer gaan of beneden blijven bij de brandende kaarsjes. Toch maar naar boven. Dagelijks schrijven is ook een deal, zelfs als je even geen zin hebt.

Ik lees een boek van Aharon Appelfeld die in 1932 geboren werd in een verlicht geassimileerd joods gezin in de Oekraïne. Hij is acht als de Jodenvervolging ernst wordt. Zijn moeder wordt vermoord. Met zijn vader verdwijnt hij in het getto en later het concentratiekamp. Hij ontsnapt en zwerft in een levensgevaarlijke en taal vreemde omgeving, tussen Oekraïense rovers en partizanen. Hij leert Russisch in het Rode leger. Na veel omzwervingen komt hij in 1946 als veertien jarige in Israël terecht, waar hij een nieuw bestaan opbouwt. Nu leert hij Jiddisch en Hebreeuws, de talen van het Europese getto en van de wedergeboorte. Hij wordt professor in de Hebreeuwse literatuur en vooraanstaand vertegenwoordiger van de moderne Hebreeuwse letteren. Zijn moedertaal het Duits is hier de taal van de vijand. Hebreeuws wordt zijn tweede moedertaal en de taal van zijn meer dan veertig boeken.

Ergens zegt hij: Wie in het getto, het kamp en de bossen is geweest, kent het zwijgen vanuit zijn lichaam. De oorlog is een broeikas van luisteren en zwijgen. In zijn boeken staat geen woord te veel. Elke zin lijkt gewonnen op het zwijgen. Een zin staat er nooit zo maar. De spanning tussen waarneming en woord, tussen lichaam en denken, tussen herinnering en reconstructie maken zijn proza indrukwekkend. Het zijn literaire pareltjes. En al woont hij in Israël, niet de actualiteit van het land of de regio is zijn onderwerp. Zijn bron is steeds weer de morele woestijn die Europa toen was. Over de holocaust schrijft hij nergens. Hij schrijf over hoe het er voor én er na was. Hij schrijft over een Europa dat niet meer bestaat; over wat er niet mocht zijn. Appelfeld kan het verleden niet wissen en zijn grootouders in de Karpaten niet vergeten. Zijn boek Plotseling, liefde is ook de strijd tegen zijn ouders die stom geslagen zijn door het leven. Hoeveel veerkracht heeft een mens? Wat is de zin van geweld? Maar ook de kracht van liefde die toegang geeft tot een reservoir van herinneringen die er niet mochten zijn.

Erica Plomp-den Uyl

27/1 Grote stenen

Op een dag werd een oude wijze gevraagd een lezing te geven over goed omgaan met tijd. Zij zei: laten we beginnen met een experiment. Vanonder de tafel pakte zij een glazen pot en zette die behoedzaam voor zich neer. Daarna nam ze twaalf grote stenen die zij voorzichtig in de pot legde. Toen die gevuld was, richtte zij haar blik langzaam naar het publiek en vroeg: Is deze pot vol? Ieder zei: ja, er kan geen steen meer bij.

De wijze bukte zich opnieuw en nam een pot met kleine kiezelsteentjes. Zij goot ze over de stenen. De kiezeltjes vielen tussen de stenen tot op de bodem van de pot. Zij goot steentjes tot aan de bovenrand. Opnieuw vroeg de wijze: Is deze pot vol? Haar toehoorders begrepen haar opzet en een van hen zei: waarschijnlijk niet. Daarop haalde de wijze van onder de tafel een zak met zand, die zij aandachtig in de grote pot goot. Het zand vulde de plaats tussen de grote stenen en de kiezelsteentjes.

En opnieuw vroeg de wijze: is deze pot vol? Eensgezind schudde haar publiek het hoofd. Goed, zei zij, en alsof iedereen het verwachtte, nam zij een kan met water en vulde de pot tot de rand. Daarop richtte de wijze zich weer tot de groep en vroeg: Welke waarheid toont dit experiment ons?
De moedigste antwoordde: Het laat zien dat onze agenda nooit zo gevuld is als we denken en dat als we echt willen er altijd wat tijd is voor meer afspraken en activiteiten. Nee, antwoordde de wijze, daarover gaat het juist niet. De waarheid die in dit experiment schuilt, is dit: als je niet eerst de grote stenen in de pot doet, krijg je ze er achteraf nooit meer in.

Wat zijn de grote stenen van jouw leven: je gezin, je familie, je dromen, je gezondheid, je werk? Als je enkel belang hecht aan het zand en de kiezelsteentjes, zullen zij alle plaats in beslag nemen en blijft er geen tijd meer over voor de belangrijke dingen in het leven. Vergeet niet jezelf de vraag te stellen wat vandaag de belangrijkste stenen zijn en zorg ervoor dat je die eerst in de pot stopt! Weg gaan er 23 cd’s in de doos.

Erica Plomp-den Uyl

26/1 hemel

Regelmatig luister ik naar wat dertiger de wereld te vertellen hebben. Hun liederen zijn verfrissend. Daar geniet ik van en het geeft me een optimistisch gevoel. Rapper Typhoon heeft een liedje geschreven dat Wanneer de hemel valt heet. God is in zijn liedje een vrouw. God is de creërende energie, het bewustzijn, datgene dat leven voortbrengt. Hij refereert naar de vrouw, omdat alleen zij leven kan baren. Een paar regels uit zijn lied:

Als de hemel valt, de hemel faalt
De druk op God wordt groter en ze draagt het allemaal
Maar als de hemel valt,
Zullen we het samen moeten dragen en kunnen zij en Allah samen even weg.

De kunst is God niet in één waarheid samen te vatten. Voorbij het punt van lezen is er de kunst van leven. Wij kunnen het leven een enorme push geven door het leven lichter te maken. Ik houd van zijn humor; God die met Allah op vakantie gaat, kuuroordje erbij, komkommertjes op d’r ogen. Ze hoeven zich geen zorgen te maken, want wij zorgen er wel voor dat de hemel in tact blijft hier op aarde.

Het is aan ons of we falen of er wat van maken. De hemel laat je niet uit je vingers glippen, denk ik dan. Hoogtijd dat wij de watjes van onze ogen te halen en eens goed kijken naar al dat moois dat rondhuppelt op die aarde. Weer een beetje verliefd worden op je medemens en jezelf. Je eigen waarheid niet te serieus nemen en je laten verwonderen over die veelkleurige samenleving. De Nederlandse identiteit is bont boeket kleurrijke bloemen in een open vaas. Geniet ervan.
Nu denk je natuurlijk dat vandaag alle kleine enge bekrompen vaasjes weggaan. Is ook zo. Er gaan er 2 in de doos, aangevuld met 20 kleine quiche vormpjes. Voortaan maak ik één grote en snijd die in stukken, scheelt een boel afwas en wel net zo gezellig. De tijd van ieder voor zich, ligt achter ons.

Erica Plomp-den Uyl

25/1 maskers

Afgelopen dagen kwam ik het steeds weer tegen in gesprekken en in boeken. Mensen die een masker dragen. De kunst van het licht leven is dicht bij jezelf te blijven. Dat is niet eenvoudig begrijp ik. Het lijkt makkelijker je achter sociale of emotionele maskers te verschuilen. Ik weet niet of je je wel eens letterlijk achter zo’n stijf dik papieren masker verstopt hebt? Ik kan je vertellen dat dit geen pretje is. Het voelt hoogst ongemakkelijk en erg flexibel is het ook niet. En kijk je toevallig in de spiegel, dan weet je dit is geen leuk grapje.

Volgens mij geldt voor niet-letterlijke maskers hetzelfde. De veiligheid die je voelt, is schijnveiligheid. Comfortabel is het geenszins. Trouwens comfort mondt regelmatig uit tot ontevredenheid. Zit het leven een beetje tegen dan zie je veel eerder wat goed is. Dan weet je het verschil op de juiste waarde te schatten en waardeer je wat zo vanzelfsprekend lijkt.

Die maskers kun je maar beter laten vallen. Dat maakt het leven een stuk duidelijker. Het schept ruimte voor bewust kiezen. Wat past bij mij en wat niet? Wat vind ik lastig en wat gaat me goed af? Zelfkennis en zelfacceptatie horen bij elkaar. Bewaar de maskers maar voor de carnaval, en wees niet bang om je ware gezicht te laten zien. Kijk er naar in de spiegel en zeg tegen je zelf: ik houd van mij. En voelt dat gek, ga dan net zolang door tot je jezelf serieus neemt en je jezelf lief vindt.

Wie zichzelf serieus neemt en de moeite waard vindt, krijgt daar veel voor terug. Vrijheid van binnen. Kracht die je uitstraalt en waar andere straaltjes van opvangen. Wees je eigen zon en straal. Een filter is niet nodig. Jouw straling doet alleen maar goed. Maskers heb ik niet in huis, dus die gaan niet weg, wel heb ik veel glaswerk. Helder glas dat zo dicht op elkaar gestapeld staat dat het ten koste gaat van de doorzichtigheid. 21 Glazen gaan in een doos om weggebracht te worden.

Erica Plomp-den Uyl

 

24/1 de mier

Mieren lijken op mensen. Ze zijn altijd druk in de weer en bezig. Maar mieren hebben elk een eigen taak. Daarin verschillen ze van mensen. Jarenlang was ik trots op mijn multitasking. Dat zag ik als een toegevoegde waarde van mijn toch al druk gevulde leven. Inmiddels zie ik het als een tricky puntje. Het kan als uitzondering voor even, maar behoort niet langer tot het standaard protocol.

De rollen die mensen hebben zijn heel divers. Onze rollen overlappen elkaar. Een leuke uitdaging om in het kader van ontspullen ook je bezigheden eens onder de loep te nemen? Zou het lukken om met een ding te gelijk te bezig te zijn zoals die mier? Best wel lastig. Ik lees graag de krant, terwijl ik eet. En dan staat de radio ook nog aan. Elke dag begint met een vast triootje.
Een beetje grijze muisachtig is dat wel. Elke dag hetzelfde patroon en zo vastgeroest zitten in de dagelijkse routine dat ik ongeduldig wordt als de stroom uitvalt en er geen krant en radio beschikbaar zijn.

Morgenochtend ga ik het uitproberen; om te eten als ik eet, te lezen als ik lees en te luisteren als ik luister. Ik ben benieuwd hoe me dat bevalt als bezige bij. Wie weet welke mooie dromen van geluk, vrede en recht naar boven vlinderen? Ik laat me verrassen.
Dat ik op de mier kwam, heeft alles te maken met wat er vandaag weg gaat; 20 Landlevens.

Erica Plomp-den Uyl

 

23/1 Afrika

Soms zijn er van die dagen dat je zelf voor de vrolijkheid moet zorgen. Na een week binnen en op bed gelegen te hebben, vandaag weer voor het eerst op de fiets. Het is grauw en grijs en nul graden. Vorige week keek ik vanuit mijn bed naar wit gerijpte bomen en een zag ik een blauwe lucht. Ik zag uit naar het moment om iets van de zon op mijn gezicht te voelen.

Als de zon buiten niet schijnt, dan maar op zoek hoe je die zon binnen in jezelf kunt aansteken. Het helpt om de kapper te bellen voor een afspraak en een leuke blouse voor mezelf te kopen voor de helft van de helft. En die is echt leuk. Het is aan twee kanten te dragen. Daar houd ik wel van ’s morgens weg gaan met de zwart witte ballen kant en ’s avonds thuis komen in de kleurrijke versie. Maar goed dat is allemaal uiterlijkheid. Soms voel ik ook gêne. Ontspullen is zo’n luxe aangelegenheid dat het eigenlijk gênant is. Vluchtelingen laten me zien hoe anders het leven er ook kan uitzien. Valt er een bom op je huis, dan heb je niets meer. Dat is definitief ontspullen van al je bezittingen.

En wat zou ik doen als dat hier gebeurde? Ik ging ook weg op zoek naar een veilige plek. Je hebt geen keus. Wie van het leven houdt, gaat. Oorlog maakt alles kapot. Maar oorlog begint nooit zomaar. Daar gaan jaren van indoctrinatie aan vooraf door ophitsen en vijanddenken. Ik hoopte dat we het zondebokmechanisme achter ons konden laten. Helaas. Het is springlevend.

Toen de Europeanen een paar eeuwen geleden in Afrika kwamen, zagen ze daar mensen die daar al generaties woonden. Onder de vlag van het geloof werden die landen ingepikt en de grondstoffen eigenden we ons toe. Inmiddels zijn de Afrikaanse landen zelfstandig. En dan blijkt dat corruptie en belangenverstrengeling zowel een witte als een zwarte versie kent. Met gevolg nieuwe vormen van slavernij. En dat willen die jonge donkere jongens niet. Die willen de welvaart van ons paradijs, waar huizen zo vol zijn dat er wel 500 dingen weg kunnen. Dat ze komen vind ik geen probleem, wat ik wel een groot probleem vind, zijn de mensensmokkelaars. Hoeveel gelukzoekers moeten nu na een dagje ‘werken’ hun verdienste afgeven, omdat de smokkelaar nog geld wil. Terug kan niet. Maar hoe kun je met zo’n valse start je achtergebleven familie onderhouden? Ga je weg omdat je zo’n slavenbestaan hebt en word je het in Europa opnieuw. Heel wat gelukszoekers belanden in de criminaliteit of worden afhankelijk van drugs. Weg vrijheid, weg geluk. Maar kregen ze wel een kans?

Ik hoop dat ze hun eigen zonnekracht blijven koesteren in een land waar de zon niet dagelijks schijnt. Ik hoop dat ze de zon ontmoeten in mensen onderweg. Mensen die geloven dat liefde universeel en grenzeloos is en de aarde van ons allemaal. Gewoon mensen zoals jij en ik. 19 Kledingstukken gingen vandaag naar het Leger des Heils.

Erica Plomp-den Uyl

 22/1 de stilte spreekt

Een straatbeeld op zondagmorgen: het is stil op straat. Enkele mensen gaan naar de kerk en een groepje mannen naar het sportveld. De rest slaapt uit of doet thuis dingen die door de weeks zijn blijven liggen. Tieners van nu kunnen zich niet voorstellen dat toen ik tiener was het juist om deze tijd druk was op straat. Massaal trok men naar de eigen kerk. Het was de opleving van het geloof na de tweede wereldoorlog. Midden jaren zeventig begon het kerkbezoek weer af te nemen. Een trend die zich tot op vandaag voortzet. Toch bezoeken veel Nederlanders in de vakantie een kerk. Ze gaan er binnen om de stilte te ervaren en even tot rust te komen. Of steken een kaarsje aan voor een dierbare.

In de Middeleeuwen had de kerk een veel bredere functie. Het was godshuis en marktplaats te gelijk. Een plek waar je niet met lege handen vandaan ging. Hoewel op veel plaatsen de kerk op zondag maar half gevuld is, blijft de kerntaak van de kerk door de eeuwen heen dezelfde. Ze vertaalt de woorden van de Levende in eigen tijd en leven. Dat kun je als voorganger en gelovige niet alleen. Daar heb je de ander bij nodig. Een groep mensen die zich wil verdiepen en bezinnen. Mensen die de tijd nemen voor de groei van de eigen spiritualiteit. Dat kan op elke dag van de week. Kernwoorden voor een levende geloofsgemeenschap zijn passie en betrokkenheid.

De verhalen uit de bijbel blijven me inspireren. Het zijn stukjes tekst van heel vroeger die me helpen om vandaag mens te zijn. De ene keer word ik getroost, de andere keer bemoedigd en een volgende keer uitgedaagd. Dat oude boek vol ervaringen leert me ook genieten van alles wat mooi en goed is. Ondanks verdriet en ziekte of haat, is er ook liefde en bloeit de hamamelis en de krokus. Buiten hoor ik de merels een begin maken met afbakenen van hun territorium. Ze houden een pleidooi voor leven. Hoe stiller ik ben, hoe beter ik ze hoor en me verwonder.
De lokroep om het leven te vieren, resulteert in een doos vol soepkommen, bekers en eierdoppen. Pas als de doos vol zit, gaat de deksel dicht. Teveel om te tellen, maar ik noteer 18 aardewerk spullen.

 Erica Plomp-den Uyl

 21/1 The limit

De Zweedse minister voor consumentenzaken vindt dat het afgelopen moet zijn met onze koopgekte las ik gisteren in Trouw. De reden? Het is onhoudbaar. Grondstoffen raken op, broeikasgassen worden de lucht in gepompt, water verspild. Hoogste tijd om het anders te doen. Of zo kun je het ook zeggen, doe het zoals 50 jaar geleden. Repareer wat stuk is. Om de daad bij het woord te voegen is de belasting over reparaties gehalveerd. Herstelwerk krijgt hernieuwd aanzien. Ook Ikea blijft niet achter. Ze gaan workshops aanbieden hoe je meubels kunt opknappen of opkalefateren. Willen hun winkels kunnen blijven voortbestaan dan is een circulaire economie noodzakelijk. Want vroeg of laat zijn ze door hun materiaal heen. Niet the sky is the limit; the earth is the limit for all of us.

Spullen hebben de meesten van ons genoeg. Wie dichtbij huis zijn wasmachine of kleding laat repareren, belast het milieu niet. Kleine klussen worden weer rendabel voor de fietsenmaker. Vorige maand begaf mijn wasmachine het. Het was een oud apparaat. Ik heb bij een installatiebedrijf geprobeerd of het te repareren was. Nee, te duur. Voor iets meer geld had ik een nieuwe die ook nog zuiniger was. Wat gebeurt er met al die onderdelen?

Minder is meer is geen grapje. Het is pure noodzaak. Hoe zat dat in de jaren 80? Ik had minder spullen dan nu. Maar verlangde ik toen naar meer? Was ik toen ongelukkig of ontevreden? Nee, nooit. En toch ging ik mee met de welvaartsgroei. Mee met de stroom die ons allemaal meesleurde. Hoewel ik mee deed en doe, is bezit altijd ondergeschikt geweest aan menselijk contact. Geluk zit van binnen en in de verbinding die je kunt maken met alles om je heen. Geluk zit in kunst en muziek. Is je hart vol van één van die muzen, dan is de behoefte aan spullen veel kleiner. Voor alle duidelijkheid. Met muze bedoel ik niet een vrouw die de scheppingsdrang van een kunstenaar aanwakkert. Het zijn de 9 godinnen van kunst en wetenschap uit de Griekse mythologie. Laat je inspireren door deze schone vrouwen, dan blijven spullen de omlijsting van wat er echt toe doet. Met een blij hart neem ik afscheid van 17 delen boerenbont.

Erica Plomp-den Uyl

20/1 grenzen

Vanmorgen doe ik de deur van de eetkamer open en wat zie ik? De hele tafel ligt bezaaid met groepjes postzegels op briefpapier. Elk groepje is een land. Heeft het ontspullen virus ook Gert aangestoken? Niet echt, blijkt als ik voorstel de grote stapel Canada weg te doen. Geen sprake van die zijn te mooi. Het kan toch niet waar zijn dat hij al die postzegels gaat afgeweken? Na onderhandelen mag Oostenrijk weg. We zijn er nooit geweest. Jaren een bewuste keuze vanwege een bondspresident met oorlogsverleden dat niet verenigbaar is met zo’n positie. Bovendien heb ik niets met jodelen en korte leren herenbroekjes. Wij kiezen voor Zwitserland een land waar ik me meer op mijn gemak voel.

Toch waren we bijna in Oostenrijk geweest vanwege onze liefde voor de Jugendstil of art nouveau. Na een week Praag en een week platteland zou de reis naar Wenen gaan. Het werk van Mucha hadden we al bewonderd, nu nog genieten Klimt. In de tijd waren er nog niet zoveel toeristen in Tsjechië Het leven was relaxed en mensen super vriendelijk en gastvrij. We hadden niets geboekt. Dat was ook niet nodig. We sliepen op de meest uiteenlopende plaatsten. Soms tussen lakens waar je tenen door de gaten staken, soms in het bed van de bewoners en sliepen zij of hun kinderen op de grond. Maar waar je ook kwam en bij wie je ook at, altijd was je welkom. De spreuk die bij dat mooie land hoort is: een gast in huis, is God in huis. En dat ervoeren wij steeds weer.

Het enige verwarrende was dat wanneer je auto in een stad parkeerde, er voor jij je boodschappen in de achterbak kon doen, er uit het niets kleine vingervlugge handjes kwamen die er wat uit wilde halen. Bij de eerste keer haal je je schouders op. Maar het gebeurt vaker. Als uitgehongerde hondjes zoeken ze in de auto naar voedsel. Zo kan het niet langer. Al ga je als kind niet uit jezelf op dieventocht. We besluiten daar beleid op te maken. Alles van waarde gaat onderop. De paspoorten verstoppen we zo goed, dat we ze 2 weken later bij de Oostenrijkse grens niet kunnen vinden. En echt probleem. Rijbewijzen blijken waardeloos. Wie zegt dat die kinderen op de achterbank van ons zijn? We komen het land niet in. Geen discussie of gesprek mogelijk. Kunnen we geen briefje krijgen waarin staat dat we ons binnen 24 uur bij de ambassade in Wenen moeten melden? Uitgesloten. Zoeken naar oplossingen, ho maar. Het hek blijft dicht, ook al is het al avond.
De grens overgaan van Oost naar West Europa is geen pretje, maar deze mannen stralen nog meer hardheid uit. We moeten terug naar Praag, honderden kilometers terugrijden naar de Nederlandse ambassade. Men helpt ons geweldig en daarna bezoeken we een week lang prachtige kleine musea met werk van Mucha. We worden bedankt voor onze interesse in hun grote kunstenaar. Met een voorlopig paspoort komen we in Nederland en vinden bij het uitpakken de paspoorten onder de stoelzitting. Vandaag gaan er 16 reisgidsen en kaarten weg. Niet van Oostenrijk, want die zijn hier niet meer in huis. Grenzen die niet open gaan, is vandaag dagelijks nieuws. Angst maakt zoveel stuk. Vandaag zag ik de toespraak van Trump. Een multimiljonair die president kon worden door de gewone man te gebruiken ter meerdere glorie van zichzelf. Ik zou hem die Tsjechische spreuk toe willen sturen; een gast in huis, is God in huis. En de kans dat die gast illegaal is, wordt steeds groter door grenzen die dichtgaan

Erica Plomp-den Uyl

 

19/1 Wijsheid van tieners

Na 70 uur op bed is het tijd voor wat anders. Het weg doen van de eerste postzegels eergisteren was een noodgreep. Ze lagen voor het oprapen. Dagelijks gaat er een voorwerp meer weg. Zo zijn de spelregels, die ik me vrijwillig opleg om rust in mijn hoofd te krijgen. Het gekke is dat als je zolang in bed ligt, het helemaal niet rustig wordt. Ik denk terug aan hoe ik 25 jaar geleden doodziek in de woonkamer lag, niet wetend of herstel haalbaar was. Voor mij was die onzekerheid niet zo’n probleem. Ik was te moe om me over wat dan ook zorgen te maken. Het enige waar ik me zorgen over maakte was mijn moeder. Per week zag ik haar magerder worden. In juni zouden ze 40 jaar getrouwd zijn. Voor ik in december ziek werd, hadden ze grootse plannen. Alleen bleef het bij plannen.

Zij waren op bezoek toen de internist ‘s avonds vertelde wat er mis was met mijn lichaam. Dat was schrikken voor iedereen. Het zou nog weken duren we de boosdoener ontdekte; zijn medicatie. Wat kalknagels had moeten oplossen, liet levercellen afsterven. De arts was heel open. Zo wist ik dat de lever, zelfs als de helft weg is, in sommige gevallen kan herstellen. Mensen die in een Jappenkamp gezeten hadden, zijn daar het bewijs van. Het middel is nog dat jaar uit de handel gehaald zonder dat ik schadevergoeding vroeg of er iemand voor aansprakelijk stelde. Ik had gewoon pech. Mensen die altijd geld ruiken, vinden me dom. Met hun ongevraagd advies verwachten ze dat ik ze om de hals vlieg van dankbaarheid. Nee, de ontreddering en bewogenheid van de arts die mij het middel voorschreef was genoeg. Het vrat ook aan hem, daar hoefde ik niet nog een schepje bovenop te doen. Ik ging voor herstel; Insjallah.

Maar goed dat feest van mijn ouders moest wel geregeld worden, terwijl we niet wisten of ik daarbij zou zijn. Gelukkig kon ik mijn ouders laten inzien dat het mij vooraf plezier zou geven als ze dingen vastlegden. Juni was nog zo ver weg. En ze regelden het en ik was er bij; broodmager en fragiel. Maar ik was er. Als ik zoals nu een paar dagen zonder energie op bed ligt, denk ik terug aan die periode. Ik ben goed hersteld, al zijn er dingen veranderd. Voor het eerst moest ik me echt inspannen om te studeren. Voor ik ziek werd was de opzet voor de eindscriptie klaar. Het duurde 2 jaar voor ik de draad weer kon oppakken. Dat is lang en het maakt me onzeker over wat ik wel en niet aan kan.

Mijn kinderen hebben me daar als jonge pubers bij geholpen. Roeland vroeg op een middag toen hij uit school kwam wat we de hulp betaalden. Ik noemde het bedrag. Hij wilde dat wel overnemen. Zélfs voor ietsje minder. Hij was namelijk als dertienjarige niet tevreden over deze dame. Zijn kamer was niet schoon. Hij kon het beter. Voor een baantje was hij nog te jong en thuis lag het werk voor het oprapen. De hulp kreeg ontslag en Roeland deed wanneer het hem uitkwam het huishouden. Zo was de afspraak en dat ging uitstekend. Maar het mooiste was dat toen het bed na maanden de kamer uitging hij de stofzuiger niet meer aangeraakt heeft.

Annemarie moedigde me aan, toen ik na 2 jaar mijn scriptie GOD, HOE BESTAAT HET?! oppakte, te solliciteren op een baantje van drie uur in de week. Ik kreeg de baan en werkte geleidelijk meer. Later kon ik zelfs fulltime werken. Kunnen werken is een geschenk. In mijn werk als pastor hebben deze en andere ervaringen me ontvankelijker gemaakt voor de kwetsbaarheid van mensenlevens Maar ook voor de kracht van daarvan. Terwijl ik voor het raam op mijn bed lag, schreef Okke Jager: De krokus wijst beton zijn grens. Hoe kostbaar is een kwetsbaar mens.
Het mooie van die krokus is haar stralende kleurrijke bloei. Zij viert het leven. En ik ga proberen of dat vieren nog beter lukt met minder. Dus opnieuw postzegels; 15 stuks. Het is wat flauw, maar voor iets uit de kast halen is vandaag geen energie. Nu hoef ik alleen Gert te vragen om even naar boven te lopen. En dat doet hij gewoon. Hij is er altijd als het nodig is voor mij.

Erica Plomp-den Uyl

 

11/1 Advies gevraagd

Hoe ga je dat doen, vragen mensen mij. 500 voorwerpen waar haal je die vandaan. Is je huis zo vol? Nee, het huis is geen uitdragerij waar je struikelend je weg baant. Toch is het wel vol in mijn kasten en hoofd. Of ik het daadwerkelijk vol kan houden, weet ik ook niet. De aantallen zijn nog klein. De teller staat pas op 28. Geen wonder dat ik nergens in huis verschil zie en mijn hoofd nog steeds vol zit. Vandaag 7 stuks. Kleding, boeken en decoratie gaan naar de kringloop of geef ik weg. Alles is geschikt voor een tweede leven. Niets belandt bij het afval. Zo zijn de spelregels.

De eerste week heeft me veel opgeleverd. Leuke onverwachte gesprekken en mails. Contacten die het leven glans geven, meer dan een mooie jurk. Mijn project inspireert ook anderen. Keukenladen worden omgekieperd en de inhoud gesplitst in terug-in-de-la of in de bananendoos. Een ander gaat schrijven om in haar hoofd te ontspullen. Daar kan ik als schrijfcoach wel mee helpen. Al is er pas weinig weg gegaan, er is wel heel veel binnengekomen. Wat een verrassing.

Terwijl ik achter mijn laptop zit, moet ik nog bedenken waar ik nu afscheid van neem. Ik heb nog boerenbont over; soepkommen met schotels, bekers, schaaltjes en kommetjes. Dat mag ook weg. Doe ik voor niets of mag ik daar wel wat voor vragen en dat geld schenken aan een goed doel (bijv. Kinderen in de Knel van Kerk in Actie). Kinderen zijn kwetsbaar. Helaas worden zij maar al te vaak misbruikt of aan hun lot overgelaten. Kerk in Actie bestrijdt kinderarbeid en uitbuiting van kinderen en geeft straatkinderen, werkende kinderen, oorlogskinderen, gehandicapte en misbruikte kinderen de kans kind te zijn.

Wat is wijsheid? Wijs is als je het zelf niet weet, anderen te vragen met je mee te denken. Dat doe ik bij deze: kan ik het maken om mijn boerenbont te verkopen en het geld te schenken of past dit niet bij deze maand van ontspullen. Laat maar horen.

Vandaag gaan er 7 T-shirts weg. Die zijn snel gepakt. Waar een M in staat, zit te strak. Het afgelopen jaar heb ik afscheid genomen van maat 38 en nummer 40 in mijn armen gesloten. Het was een jaar van kleding kopen, maar ook van doorgeven.

Erica Plomp-den Uyl

 

10/1 Aarden

In de schrijfworkshops die ik geef, is een van de spelregels: Schrijf de waarheid. Nu is waarheid een lastig begrip in onze taal. Want wat is waar? Ieder heeft zijn of haar eigen waarheid. Wat ik schrijf is mijn waarheid. Waar ligt het onderscheid tussen ‘echt gebeurd’ en ‘de waarheid liegen’ als het verhaal de schrijver meeneemt?

Ooit ging ik naar een resonantietherapeut. Na meting en het aanhoren van mijn klachten was de conclusie dat ik meer aarden moest. Niet verbazingwekkend voor iemand die een fascinatie heeft voor hemels leven. Op het receptenbriefje stond: draag rood ondergoed.

Nu ben ik ben iemand die snel enthousiast te krijgen is, dus ik naar de grote stad. Ik trof het die eerste week van het nieuwe jaar. In de etalage zag ik een prachtige rode bustière top met kant. Het moest zo zijn dat het mijn maat was. Nooit eerder had ik zo’n corsetachtig geval gedragen, maar het scheelde een hemd. Onzichtbaar laadde ik me op. Een paar weken later word ik gebeld door de doktersassistent. Ik word verwacht voor een vit B12 injectie. Snel op de fiets naar de praktijk. Voor een injectie ben ik als diabeet niet bang. Voor zelfvertrouwen doe ik mijn broek om laag. Dan zie ik het gezicht van de assistent rood worden.

Het duurt even voor ik het door heb. Dan snap ik het. Er komt iets anders tevoorschijn dan mijn degelijke witte of zwarte hemd. Een lange rode veter siert mijn rug. Ik reageer niet en stap even later wat beschaamd op mijn fiets. Helemaal vergeten dat ik aan het aarden was.
Vandaag gaat er lingerie weg. Zes bh’s en broekjes die ik ontgroeid ben. Geen rood, maar hemels blauw en aards groen.

Erica Plomp-den Uyl

9/1 Versnipperen

Begin deze eeuw schreef ik een ondernemersplan voor een door ons op te zetten bedrijf in Frankrijk. Daarvoor zouden we onze banen opzeggen en ons huis verkopen. We deden geen beide. Waarom? In plaats van de makelaar lieten we de twijfel binnen. Twijfel zorgt voor uitstel. En uitstel wordt bijna altijd afstel. Maar afstel werd het bij ons niet. Het werd alleen anders. Geen definitieve plek waar je gasten kunt ontvangen en workshops kunt geven, maar een seizoenplek. Vanmorgen kwam de eerste aanvraag voor de verhuur van de gîte binnen. Leuk.

Het schrijven van dat plan en het teruglezen is geen verloren tijd. Ik ben verbaasd over de gezonde onderbouwing; een plan met potentie. Sluit je één weg af, dan ga je een andere weg. Een weg die net zoveel geeft. Kijk ik naar Gert en zijn landelijke activiteiten dan zie ik vruchten van de weg die we in Nederland gingen. Ook in mijn eigen leven zie ik die vruchten. Nog een keer als interim aan het werk in een kerkelijke gemeente. Afsluiten op de plaats waar ik de eerste keer in Nederland op de kansel stond. Het leven leidt me langs mooie plekken en mensen. Dat geldt voor Nederland en Frankrijk.

De digitale versie gaat weg net als de papieren. En omdat de map met papieren toch op tafel ligt, gaan er nog vier stukken weg. In totaal 5 dossiers vol papier. Oude verslagen die ik bewaarde voor als ik het nog eens wil nalezen, of voor als ik weer eens zo’n klus mag doen. Tijd om weg te doen. Het leven is geen herhaling van dingen. Het leven is cyclisch, maar net zo als elke winter anders is dan de vorige, is ook wat dit jaar op mijn weg komt een nieuwe uitdaging rond een vaste kern ….met oude wortels. De papieren dromen en daden veranderen in een witte sneeuwbui van papiersnippers die door mijn werkkamer dwarrelen. Lachend laat ik het over me heen komen. Wat verkwikkend.

Erica Plomp-den Uyl

8/1 Boek dat vertelt

Zondag is de dag van het boek. Al zo’n dertig jaar raak ik niet uitgelezen in het meest gelezen boek van de wereld. Door de letterlijke tekst heen resoneert de eigen tijd. Dan gaat de hemel voor even open. Dan word ik geraakt en is er verbondenheid die draagt. Dan is er een woord, dat mijn dag kleur geeft. De boeken die vanaf vandaag gratis op te halen zijn, hebben voor mij de tijd van kleur geven gehad. Ze mogen bij anderen een snaar raken.

Vier boeken die iets vertellen over mij. Het eerste is De Tuin van Howard Loxton. Jaren was ik lid van een tuingroep in Makkinga waar we elkaar inspireerde om van onze grote tuinen een liefelijke hof te maken. Vandaag koester ik heesters in Steenwijk en fruitbomen in Regnévelle. De passie voor tuinen veranderde. Ik geniet nog steeds van groei en bloei, maar de tuin is geen moeten meer.

Bert Huls schreef een boek over Vijvers voor elke tuin. Onze vijver bestaat nu uit ingegraven ce-mentbakken. Daar heb ik geen boek bij nodig. Wie wel?

Peer Gynt is een toneelstuk geschreven door Henrik Ibsen, uit 1867. Samen met de toneelmuziek van Edvard Grieg geschreven voor de première in 1876, is het toneelstuk wereldberoemd geworden. Mijn Duitstalige boekje stamt uit 1910! Het is tijd voor vertrek.

Ja en tot slot is er dan dat boek over Emigreren kun je leren. Alles komt aan bod: de overwegingen, de culturele shock , het financiële aspect en de boeiende interviews van zij die wel gingen. In theorie waren we klaar voor vertrek. Toch bleven we uit angst voor ‘als het nu niet.. .’ Het compromis werd in 2 landen een huis dat als thuis voelt. Luxe waar ook het prijskaartje ‘onrust’ en ‘zorgen voor’ aan zit. De kunst is om te zijn waar je bent.

Vandaag neem ik afstand van de droom om een echte Française te worden. Boeken onthullen veel over lezers. Ze spiegelen waar je naar op zoek bent en waar je hart ligt. Met het laatste boek gaat er iets van mezelf weg. Wat blijft is de herinnering aan de emigratiebeurs en het nooit in praktijk gebrachte zelfgeschreven ondernemersplan. Dat kan morgen wel weg.

Erica Plomp-den Uyl

7/1 Stropdassen

Drie is een heilig getal dat veel gedoe geeft. Vaak is het een te veel. Nooit leuk om het derde wiel aan de wagen te zijn. Toch verbindt het getal de dualiteit van gisteren. Het maakt de balans speels en rekbaar. Welke drie voorwerpen ga ik vandaag weg doen? Omdat ik nog niets weet, kijk ik bij Gert in zijn klerenkast. Drie stropdassen kunnen wel weg. Ik vraag voor de zekerheid toch maar even toestemming en krijg die net als de opmerking: het is toch jouw project? Maar ergens diep van binnen kwamen die dassen omhoog. Daar moet iets mee.

Stropdassen zijn een sieraad die je strikt. Maar ze kunnen je ook verstikken. Te strak of gewoon niet passend bij jou. Iets om iemand uit liefde naar je toe te trekken. Ineens krijg ik kippenvel…

Ik weet waarom. Mijn moeder maakte toen mijn vader overleden was van zijn stropdassen een kussen. Dat kussen ligt in mijn werkkamer. Wat als mijn moeder die dassen had weggedaan? Dan had ze nooit de helende werking ondervonden van het maken. Ze was zo gedreven dat ze zowel de voor als de achterkant van vierkante stukje stropdas maakt. Mijn vaders oude stropdassen kregen een nieuw leven en herstelde de balans tussen leven en dood. Ik proef daar die heiligheid van de drie-eenheid in.
Goed dat ik ze vandaag al weg doe en niet aan het eind van de rit.

Erica Plomp-den Uyl

6/1  Zwart – wit

Vandaag is drie het getal. Het is verbonden met drie koningen die elk een symbolisch geschenk aan het kindje Jezus brengen. Bij de orthodoxe kerk is het nu kerstfeest. Voor het westen is het de laatste dag van de kerstboom in huis. Mijn getal vandaag is twee. Het aantal voorwerpen dat de deur uit gaat; iets zwarts en iets wit. En laten die kleuren nu prefect passen bij het feest van Driekoningen. Het gaat namelijk niet om die drie mannen die de tekenen van hun tijd verstaan. Al levert hen dat veel op. Het is het verhaal van twee koningen die lijnrecht tegenover elkaar staan. Een koning die kiest voor het duister en een koning die later als bevlogen dertiger kiest voor het licht.

Dat er in mijn kerststalletje drie koningen staan, stamt uit de tijd van Karel de Grote . Voor elke koning één geschenk. In die tijd kent men slechts drie continenten; Europa, Afrika en Azië. Uit elk continent komt iemand om de nieuwgeborene eer te bewijzen. Palestina ligt precies in het midden. En zo is de hele wereld in Bethlehem vertegenwoordigd.

Als tiener luisterde ik graag naar Elvis Presley. Hij zong een liedje dat heette King Of The Whole Wide World. Het gaat over 2 koningen. Een rijke en een arme. En de vraag is: wie is nu de echte koning? Het is de man die niets heeft. Hij is koning over de hele wereld. Of Elvis daar echt Jezus mee bedoelt, weet ik niet. Maar vanuit mijn gereformeerde opvoeding leek me dat vanzelfsprekend. De vraag van dat liedje is immers de vraag van de evangelist. Wie is de ware koning; Jezus of Herodes? De ene koning is heerser, de andere koning zal een herder zijn. Heersen en herder zijn gaat niet samen. Het is het één of het ander. Dat weten we al sinds de dagen van Mozes en de farao.

De koningen, die Mattheus wijzen noemt, zien een ster aan de hemel. Ze begrijpen daaruit dat er een nieuwe tijd is aangebroken. Dan blijf je niet op je gat zitten, dan kom je in actie en ga je op weg. Maar de weg naar de kribbe loopt anders dan je je voorstelt. Daar komen de wijzen ook achter. Het paleis van Herodes is niet de plek van het licht. Ook al toont Herodes zijn vriendelijkste gezicht. Vandaag gaan de Herodessen nog steeds hun gang. Maar niet alleen zij. Er schijnt een licht in de duisternis. Een ster, stralend aan Gods hemel, is voor de wijzen een teken om het kind van het licht te vinden. Mattheus noemt hen wijs. Ze herkennen de tekenen van het licht in hun eigen wereld. Herodes is eigenwijs. Zijn koningschap verduistert het licht.
Zwart en wit zijn elkaars tegenpolen. De actualiteit toont beide kleuren. Ik doe van alle twee iets weg. Door dat liedje van Elvis gaat me een licht op. The one who have nothing is king over the whole world. Geldt ook voor vrouwen die afstand doen van alles? Ik ga het niet uittesten. Ik minder enkel luxe. De zwarte rok en het witte shirt zijn een nieuw leven begonnen.

Erica Plomp-den Uyl

5/1 Ontspullen 

Vanwege de griep lukt werken nog niet.
Wat leert me een paar dagen op bed en op de bank?
Waarom is mijn weerstand te klein voor het virus?
Vragen die ik me vaak stel als er iets gebeurt dat tegen mijn ritme van leven ingaat. Blijkbaar moet ik er iets mee.

Vanmorgen las ik op Lazarus een artikel over afstand te doen van 500 spullen in een maand tijd. Nu is ons huis de afgelopen jaren al aardig ruimer geworden. Twee jaar geleden moesten we nog beginnen aan de overstap van een grote woonboerderij naar een twee-onder-een-kap woning. Dan is opruimen een must. Een proces dat lang na de verhuizing doorgaat. Toch triggert de tekst; net of de griep over zijn hoogtepunt heen wipt en er een nieuwe uitdaging voor me ligt.

Levend als welvarende vrouw ken ik een overdaad aan spullen. Ik houd van kiezen en niet van alle dagen van het zelfde bord eten. Het liefst zou ik voor elke dag een andere kleur en vorm hebben. Ik houd van dat speelse dat in het geluk te kunnen kiezen zit. Mij zie je niet drie dagen in dezelfde kleding rondlopen. Ja, als ik ziek ben, maar anders leve de diversiteit. Spullen geven plezier én ze vragen tijd. Want welke oorbellen passen nu het beste? Welke sjaal mag vandaag om mijn nek? Hoe meer spullen hoe groter de valkuil die perfectie heet.

Kiezen kost tijd. Dat ervaar ik ook. Een dag is zomaar om. Weer te weinig creatief bezig geweest, terwijl ik dat wel van plan was. Rust in het hoofd krijg je als je rust in je huis en kasten heb. Wat heb ik dat vaak verkondigt tijdens een workshop Mindfulness. Zeggen en doen lopen niet altijd hand in hand. Vaak trekken ze hard aan elkaar. Wie laat als eerste los? Of wie trekt de ander omver?

Meer rust in mijn hoofd wil ik wel. Nog meer leven in het hier en nu is juist in een tijd van overdaad aan spullen maar ook aan slecht nieuws zo nodig. Wie minder heeft, waardeert meer.

Dus ik begin en doe vandaag mijn eerste ding, dat is geen fijn woord, spul ook niet, dat heeft te weinig waarde, weg . Laat ik het maar een voorwerp noemen. Daar zit iets van verleden en toekomst in. Voor verwijst naar de functie die heeft en in werp zit het wegwerpen al. Vandaag gaat een zilverkleurige dikke panty naar de kledingbak. Ooit kocht ik het vanwege de allure en glitter. Maar de spiegel vertelt me vaak genoeg dat de binnenkant en buitenkant van een zestig-plusser ook niet altijd hand in hand lopen. Dus weg er mee, net als de droom van een eeuwige jeugd.

Erica Plomp-den Uyl

18/1 Sokken

De afgelopen dagen heeft de griep opnieuw toegeslagen. Kon ze gisteren nog een verhaaltje schrijven; nu ligt ze uitgeteld op de bank. Schrijven lukt haar niet dus maak ik me nuttig met dit bericht.
Soms werkt ze vooruit want vandaag stonden er 14 paar sokken op de nominatie om weg te gaan. Zaterdag zijn die met de spullen van afgelopen week al bij de kringloopwinkel afgegeven. Je hoeft je geen zorgen te maken dat we op blote voeten moeten lopen want er liggen er nog wel twintig in de kast.

Gert Plomp

17/1 postzegels

Als jong kind legde ik mijn eerste verzamelingen; sigarenbandjes en suikerzakjes. Al snel vond ik dat te gewoon. Mijn moeder bewaarde alle ansichtkaarten  en op die kaarten zaten postzegels. Boven de stoom haalde ik ze er voorzichtig af, legde ze met de goede kant op een theedoek en alleen als ze echt droog waren, mochten ze in het postzegelboekje. Ik kwam kaarten tegen voor mijn eerste verjaardagen. Daar stond geen Erica, daar stond lieve Riekje op. Ik ben mijn moeder eeuwig dankbaar dat ze mijn naam veranderde. Ik ben vernoemd naar mijn oma die Rika heette, maar er was al een kleindochter die Rika heette, vandaar dat mijn moeder er Riekje van maakt. Ze kende toen ik geboren werd de naam Erica niet, tot ze een keer hoorde dat iemand met de doopnaam Hendrika de roepnaam Erica had. En dus vertelde de familie over mijn naamsverandering. Ze volgde haar hart en mijn vader volgde haar. Toen ik op mijn vijfde naar school ging, was ik Erica.

Postzegels vergaren werd al snel een passie. Ook ooms van mijn moeder hadden een grote collecte. Toen ze zagen hoe serieus ik was, kreeg ik van hen oude dubbele postzegels uit een tijd ver van voor mijn geboorte en de oorlog. De postzegelmappen gingen mee naar ons eerste echte huis en Gert nam het verzamelen over. Al snel nog fanatieker dan ik. Er werd een abonnement genomen op de Eerste dag series, en toen de kinderen kwamen ook voor hen. Een goede belegging veronderstelde hij. Niet dus. Nog even en er komt een tijd dat je kinderen moet uitleggen wat een postzegel is. Andere tijden hebben nieuwe passies. En mensen die nog naar beurzen gaan, zijn meestal behoorlijk op leeftijd.

Zo’n passie was wel handig. Gert vind winkelen niet leuk, maar dat werd anders als we afsloten bij de postzegelwinkel. Inmiddels is het 20 jaar geleden dat we naar die postzegels gekeken hebben en een winkel bezochten. Vorig jaar kerst zetten we de grote verhuisdoos naast het logeerbed met de bedoeling te gaan schiften en opruimen. De doos is nog niet open geweest. Vandaag gaat hij eindelijk open om 13 postzegels weg te geven. Maar aan wie eigenlijk?
Het zal niet bij dertien blijven. Als ik alleen verder zou gaan met het ontspullen van postzegels, dan kan ik maanden vooruit. Dat zal niet gebeuren. Ik houd van te veel van afwisseling.

Erica Plomp-den Uyl

16/1 Thuis

Vandaag gaan er 12 verhuisdozen weg. Betekent dat geen verhuizingen meer? Ik zou het niet weten. Tel ik de caravan mee waarin we in het begin van ons huwelijk woonden dan heb ik in Nederland in twaalf verschillende huizen gewoond. En in Frankrijk in vier. Ik heb weinig moeite met verhuizen. Het is altijd spannend om van het ene naar het andere adres te gaan. Ik hecht niet zo aan stenen; wel aan herinneringen. Mensen achterlaten is heel wat lastiger dan een mooi huis. Nieuwe contacten maken betekent je niet opsluiten in je nieuwe huis maar de deur uitgaan om zielsverwanten te leren kennen. Die zijn er steeds weer. Er zijn zoveel mooie mensen op aarde. Mensen waar je je thuis bij voelt; die je wat leren over je eigen leven. Ontmoetingen die je verrijken en verrassen.

Het ene huis is verbonden met kinderen krijgen, een ander met mensen die gestorven zijn, een volgend met ziek zijn of juist met studeren of werk. Twee keer is het een nieuwbouwhuis en twee keer een klushuis. Elk huis had een eigen charme en ik voel me er eigenlijk altijd heel snel thuis. Dat heeft te maken met mijn spullen die in en uit de verhuisdozen gaan. Een huis staat voor jezelf. Als dat goed is, is het huis ook goed. Je legt er je ziel in als je de sleutel in het slot steekt. Je onderhoudt het en bent dankbaar voor de beschutting en veiligheid die het biedt. Huizen geven ook uitdagingen. Al klussend verleg je grenzen en werk je aan je dromen. En zo groei ik mee met de huizen waarin ik woon.

Huizen zijn tijdelijke schuilplaatsen die de afdruk van de bewoners dragen. Ik hoop en bid dat wie nu bij mij binnenkomt zich geborgen weet. Een plekje van vrede en rust. De retraiteweek die ik dit voorjaar in Regnévelle ga geven, wil zo’n een plekje van groei zijn.

Erica Plomp-den Uyl

15/1 vervlogen tijd

Vandaag herlees ik Eén nacht, Markovitsj van Ayelet Gundar-Goshen. Ik lees een stukje hardop voor aan Gert. “En toch werden ze ouder. Niet meteen. Dit gebeurt nooit meteen, dat is het hem juist. Een mens legt zich even toe op een of andere futiliteit – kinderen grootbrengen, betaald werk, een lekkere maaltijd, of twee – kijkt ineens op, en zie, hij is oud… Alsof een hunkering die niet vervuld wordt eeuwig kan blijven bestaan. Hoe het ook zij, de jaren vervlogen en daarmee ook de emoties, de verlangens en de mijmeringen. Lichaamscellen stierven af en worden door andere vervangen. Haren vielen uit en er kwamen niet altijd andere voor in de plaats. En toch gingen mensen gewoon hun gang. Alsof de cellen, de haren, om van emoties, verlangens en mijmeringen maar te zwijgen, nog altijd dezelfde waren.”

De voorwerpen die vandaag het huis verlaten hebben, passen niet meer bij mij als ouder wordende vrouw. Ze stammen uit een tijd dat ik een dertiger was en ging voor opvallende kleuren in mijn oren. Bij elk outfit een passende kleur. Al jaren wonen de grote oorringen in felle primaire en secundaire kleuren een stil leven in mijn sieradendoos. Een enkele keer mochten ze er even uit, maar al snel gingen ze weer terug. Het vloekte met mijn spiegelbeeld. Niet dat de oorbellen niet mooi meer waren. Zij bleven onveranderd, alleen ik veranderde al bleef ik mooi. Wie 11 paar oorbellen wegdoet uit een vervlogen tijd heeft genoeg aan het heden.

Erica Plomp-den Uyl

14/1 Ratjetoe

Er zijn van die woorden die tot de verbeelding spreken. Ratjetoe is er een van. In mijn woordenboek staan 19 betekenissen. Altijd heeft het te maken met mengen. Soms heeft het een negatieve klank van een allegaartje of rommeltje. Veel vaker is het positief en is het een heerlijk gerecht waar groenten en peulvruchten gemengd worden met granen. Iedereen heeft wel eens ratatouille gemaakt. En het lekkerst is als het jouw eigen variant is. Nederland heeft ook wel wat van zo’n bord vol kleur. Het heeft iets gezelligs al die nationaliteiten die zich mengen. Voor mij komt dat juist samen in de muziek. Oosterse en westerse klanken mengen zich wonder wel. Jordi Savall weet dat al jaren. Maar ja, hij komt uit Catalonië. Nergens hoor je zo goed wat de beïnvloeding van Afrika, Azië en Europa aan moois oplevert.

De 10 dingen die vandaag het huis verlaten is ook zo’n mengelmoes. Een broek, een jasje, een vestje, een blouse, een kleed, een bikini en 4 boekjes Alles wordt Nieuw van Hanna Lam. Dingen die veel plezier gegeven hebben. Zeker de boekjes. Ik heb er wat uit laten zingen. Van alles wat weg gaat, is de bikini het minst gebruikt. Ik heb me er nooit prettig in gevoeld. Zo weinig verhullend en prikkelend. Wat dat betreft doet een boerkini heel wat meer appel op de fantasie en het maakt je nieuwsgierig naar wat eronder zit. Een bikini is net als het letterlijk lezen van een tekst. Er zijn geen verrassingen meer. Geef mij maar de uitdaging om op zoek te gaan naar al die verhullende lagen.

Erica Plomp-den Uyl

 13/1 Stil staan 

Vrijdag de 13^e. Een dag die je voor de gek houdt. Buiten is alles wit, maar het vriest niet. Wit heeft een rustgevend effect én sneeuw dempt geluiden. Dat absorberen vind ik het mooie van sneeuw. Misschien omdat ik zelf zo’n spons ben die emoties en gevoelens rond om me opzuig.  Ik vind het heerlijk om onder mensen te zijn voor een goed en diepgaand gesprek, maar ik geniet ook enorm van het alleen zijn. Afgelopen zomer hadden Gert en ik een LAT vakantie. Zat ik in Nederland dan zat Gert in Frankrijk of anders om. Het is ons beiden prima bevallen. In relaties is het een weldaad elkaar tijd voor jezelf te gunnen. Je doet andere dingen dan als je samen bent. Je maakt even pas op de plaats om contact te maken met jezelf. Er is een prachtige spreuk van Confusius ‘Mensen spiegelen zich niet in lopend water, maar in water dat stil staat’.

Laat zo nu en dan de tijd maar even stil staan. Laat het water om jou heen tot rust komen en kijk dan eens opnieuw naar jezelf en je werkzaamheden. Reken maar dat je wat anders ziet dan wanneer je nog druk aan het rondstappen bent in wild water. Niet voor niets is januari de maand van de spiritualiteit. Dit jaar is het thema compassie. Een prachtig woord over het vermogen om medeleven te hebben met anderen en jezelf. Compassie gaat ook over een beter evenwicht tussen materiele welvaart en geestelijk en lichamelijk welzijn.

Door met aandacht te leven voor wat er echt toe doet, door bewuster te werken en met anderen om te gaan vind je balans. Dan kan het leven weer gaan bruisen en leven we met hartstocht. Spiritualiteit heeft te maken met de relatie God – mens, maar het gaat ook om levenskunst. Kunst om je hoofd en huis ruimte te geven. Vandaag gaan er 9 tijdschriften weg met de veelzeggende titels Zin en Maison Creatief. Het papier gaat weg. Creativiteit en zin zijn deel van mij.

 Erica Plomp-den Uyl

 12/1 Moeder aarde

Ik ben een relativistisch mens die intens van het leven geniet. Al het bestaande draagt een kiem van het vergaan in zich. Dat zet je op je plaats. We zijn hier niet eeuwig. De aarde is onze moeder die ons letterlijk draagt. Vóór ons droeg ze miljoenen levende wezens en na ons…? Heeft ze de kracht om ons te blijven dragen?  Elk mens laat een eigen voetafdruk achter op aarde. Dat is niet de maat van je schoenen. Het is de ruimte die je als mens inneemt op aarde door wat je consumeert. Iedereen heeft een stukje van de aarde nodig om te leven. Dit stukje is nodig om je voedsel te verbouwen, je huis te verwarmen, je afval te laten verwerken, je kleding te produceren of naar je werk of vakantiebestemming te reizen.

Elk jaar doe ik de voetafdruktest om te kijken hoe groot het stukje aarde is dat ik nodig heb om leven. Ik heb al jaren aan 1,5 voetbalveld genoeg. Per persoon heeft de aarde 4 voetbalvelden beschikbaar. De gemiddelde Nederlander gebruikt er 12. Ik snap werkelijk niet hoe dat kan?

Ik leef al zo luxe, waar komt dat hoge getal dan vandaan? Ja, ik vlieg niet, eet geen vlees en amper zuivel, bereid de maaltijden zonder pakjes en zakjes, eet zoveel mogelijk groenten en fruit van het seizoen. Ik koop graag 2^e hands en heb al 2 jaar geen restafval. Mijn maand van ontspullen is ook een signaal. De voetafdruk is wereldwijd de afgelopen jaren sterk gestegen. Als we zo doorgaan zijn er straks twee aardbollen nodig. Dat kun je je kleinkinderen toch niet aandoen?

Vandaag gaan er 8 theologische naslagwerken weg. Ik geef ze door in de hoop dat iemand geniet van de Schriftuitlegging. En dan kan het niet anders dan dat hij of zij leest over het zuchten van de schepping. Paulus heeft het over barensweeën. Hij hoort de schepping als een mens zuchten omdat de zinloosheid overheerst. Tegelijk klinkt er het lied van verlangen naar heelheid en het behoud van de schepping. Met open ogen en oren midden in het leven staan, vraagt keuzen. Goede keuzen die je kracht geven en tijd. Tijd voor om eens stil te staan bij de schepping en haar schepsels. Welke keuze maak jij?
Dat zullen vanzelfsprekend heel andere zijn dan de mijne.
Want jij bent een ander uniek mens.

Erica Plomp-den Uyl

Lopend in des Hauts du Val de Saône verdwaal ik bijna. Het pad dat ooit bewegwijzerd was voor wandelaars, is nu alleen begaanbaar voor de houtkap. Geen bordjes voor randonnées, maar bordjes die verwijzen naar bomen die wachten op de motorzaag. Het gat dat in het bos ontstaat, zal in enkele jaren gevuld zijn met opschot.

Het bos is donker door alle bladeren die elkaar overal raken. De grond van löss is spekglad. Regelmatig kan ik niet verder. Wat een pad leek, stopt abrupt. Geen ramp want net als altijd in het leven is de terugweg altijd anders dan de heenreis. Dat heen en weer geloop is een mooie oefening in anders kijken. Hoewel, mijn aandacht is wel erg op de grond gericht. Ik besluit om stil te staan en om heen te kijken. Waar blijft mijn aandacht hangen? Welke boom roept me?

Even verderop links van me komt vanaf de diepte een dikke stam naar boven. Die wil ik wel voelen. Onmogelijk. Ik kan er niet bij. De helling is te schuin en te diep. En mijn armen zijn geen drie meter lang. Het blijft bij kijken. Zo’n dikke stam zie je niet vaak. Hoe oud zou die boom zijn? Wordt hij ook gekapt? Ik vermoed van niet. Daar komt geen mens bij.

Er is een niet te overbruggen afstand door een kloof tussen twee levende wezens. Hoewel verbonden in materie, energie en levenskracht kunnen we elkaar niet bereiken. Ik raak ontroerd, voel me niet prettig als observator.

Hoe vaak ben ik de vrouw die van een afstand de dingen beoordeel? Veel te vaak.

Dank je boom voor je wijsheid. Ik buig mijn hoofd en loop verder.

Dan zie ik rechts van me nog een boom die mij roept. Het is iets lichter hier. Mijn ogen volgen de lange rechte stam. Boven de bladeren van de buurbomen zie ik dat de stam een V- teken maakt. Twee takken die hun weg naar het licht zoeken. Waar zijn hun bladeren? Ergens boven de bladeren van de omringende bomen. Ik kan ze niet goed zien. Te hoog. Ik lach, de bladeren van deze boom vangen het meeste licht. Licht waar ik op dit moment zo’n behoefte aan heb. Onder aan de voet, vermoed je slechts het licht. Licht dat getransformeerd is in het jonge groen. Transformatie van licht levert prachtige dingen op. Dat geldt niet alleen voor jonge groene blaadjes.

In stilte vraag ik de boom toestemming om haar aan te raken. Verbazingwekkend is wat ik voel. Een schors zó broos en los. Er is verwarring en herkenning. Mijn ogen zien een boom zo kaarsrecht en zo immens hoog en mijn handen voelen broosheid en breekbaarheid.

Hoe kan dat? De boom is in het verleden gebruikt door klimop. Oude sporen van de aanhechtingen zijn overal zichtbaar met hier en daar een groen takje. Aan een kant mist een groot stuk schors. Voorzichtig leg ik mijn handen op die plek. Het voelt heel zacht. Het woord eerbied komt in me op. In de zachtheid verbergt zich een enorme kracht. Ik kijk omhoog en zie dat waar de schors nog losjes tegen de boom hangt een vogelnest zit. Wat een prachtige plek om nieuw leven te doen ontkiemen.

Verlies geeft nieuw leven.

Een levensboom die plek geeft om te groeien aan anderen, maar daar zelf kwetsuren van oploopt. Zo gaat dat ook in het leven van mensen. Wat schenk je de ander aan veiligheid en bescherming en waar laat je je gebruiken?

De toegankelijkheid van de boom is op de plek waar de oude bast ontbreekt.
Wat wil ik loslaten, zodat zachtheid en openheid zichtbaar worden?
En zit dat wat me vasthoudt, al niet lang los?

Via mijn handen mocht ik de kwetsbaarheid in kracht ervaren of is het de kracht in de kwetsbaarheid?

Erica Plomp-den Uijl, 2014

Ik heb al jaren wat met een magnolia. Bij mijn ouders thuis stond in de kleine stadstuin een reus van een magnolia, die een groot deel van de tuin beslaat. Mijn vader plantte de boom 40 jaar geleden.

Toen mijn moeder onverwacht na een kort ziekbed overleed, zag ze vanuit haar slaapkamer de bladeren van de magnolia vallen. Mijn moeder stierf toen er nog één blaadje aan de boom hing. Op de dag van de begrafenis viel ook deze op de grond. Mijn ouders leven niet meer, maar de boom bleef. De nieuwe bewoonster is er blij mee.

In de winter probeerde ik als kind de knoppen te tellen. Het was niet te doen. Ik raakte de tel kwijt, het waren er ook zo veel. In het voorjaar na de bloei moest ik de gevallen bloemblaadjes bij elkaar vegen. Zomers was de magnolia onze parasol en in de herfst… Ja, inderdaad ging ik weer aan het vegen. Juist die boom bepaalde me in de stad bij de seizoenen.

Later kreeg ik zelf een magnolia. Ik kreeg die niet zomaar. Ik had drie weken in het ziekenhuis gelegen. Naar huis gaand wist ik dat gezinsuitbreiding niet meer mogelijk was. Ik was 25 jaar en had inmiddels een gezonde dochter en zoon. Een rijkeluiswens als je geen kinderen hebt, maar voor mij was het toch even slikken. Toen ik met de taxi bij ons huis aan kwam, zag ik tot mijn verbazing een bloeiende magnolia in de voortuin staan. Een cadeautje van Gert. Het ontroerde me en het hielp me geloven dat er ook voor mij nog uitbundige bloei is weggelegd.

Later verhuisden we en de magnolia verhuisde mee. Bij de volgende verhuizing moet de boom achterblijven. Opnieuw krijg ik een magnolia als cadeau. Nu van mijn oude buren, die wisten hoe ik aan die boom gehecht was. En ze zijn blij dat de boom blijft staan.

Dan koopt mijn dochter ons oude huis met de magnolia. Maar de magnolia zal niet lang meer leven. Zij heeft haar eigen smaak en er komen buxussen en grind. Jammer voor mijn oude buurvrouw. Zij mist de bloemen, de bladeren en de takken van die boom met een verhaal.

In de tuin van ons nieuwe huis in Makkinga staat tot mijn vreugde een volwassen magnolia. Eén dag heeft hij voluit gebloeid. Toen kwam de vorst en veranderde de witte bloemen in verlepte bruine bladen. En ik weet het weer. De magnolia staat voor het leven in al zijn facetten.

Er is de spanning van wat er komt, dat zinderende afwachten en die kriebels in je buik. Er is er die uitbundige bloei met de zon stralend aan een wolkeloze lucht. Maar er is ook dat onverwachte verdriet over een leven dat beschadigd is en dat veel te vroeg afloopt.

De mens en de boom zijn maar een stukje van de eeuwigheid op aarde. Ik kom het allemaal tegen in mijn werk. Mijn werk lijkt wel op dat van een tuinman. Je hebt er je hart bij nodig. Het mooie is dat je rijkelijk terug krijgt wat je geeft. Elke boom en elk mens worden mooier van liefde en aandacht. Beide zijn ze de moeite waard.

Erica Plomp-den Uijl 2008

Ps. Sinds 2015 woon ik in Steenwijk met in de tuin een grote magnolia.